Teşkilat-ı Mahsusa'nın Kuruluşu
Teşkilat-ı Mahsusa Kuruluşu ile ilgili bilgi vermeden önce Osmanlı Devletindeki istihbarat çalışmalarından bahsetmek isteriz. 20. yüzyılın başıyla birlikte kendini çağın gereklerine uyduramayan Osmanlı Devleti, dağılma döneminden çöküş dönemine girmiştir. Ardı ardına dağılma döneminden çöküş dönemine girmiştir. Ardı ardına yaptığı savaşlar sonucunda kaybettiği topraklar ile iyice zayıflayan Osmanlı Devleti’nin yönetimine, 2. Meşrutiyet’in ilanı ile İttihat ve Terakki Partisi geçmiştir. Genç, dinamik ve idealist kişilerden oluşan parti yönetimi, Türk unsurunun hakim olduğu toprak parçalarındaki hakimiyetini korumak amacıyla çeşitli faaliyetlere girişmişlerdir.
Türk ve İslam Birliği
Mevcut toprakları korumak amacıyla İslam Birliği, Pantürkizm gibi görüşleri benimseyen yönetim, bu fikirlerin propagandasını yaptırma, kendilerine destek sağlamak için ve ülke çıkarlarını gözetecek haber almaya yönelik çalışmalara başlamışlardır.
Teşkilat-ı Mahsusa Kuruluşu
O zamana kadar Osmanlı Devleti’nin Avrupa tarzında politik, ekonomik ve askeri alanda çalışan istihbarat örgütü yoktu. İttihatçıların ileri gelenlerinden Enver, Talat ve Cemal paşalar kendilerine bağlı istihbarat teşkilatları oluşturmuştur. Bu teşkilatlar Osmanlı Genel Kurmayı ile Dahiliye Nezareti’nin güvenlik aygıtları ile sıkı bir bağlantı içindeydiler. Enver Paşa’ya bağlı olan Teşkilat-ı Mahsusa hem 2. Abdülhamit’in hafiye sisteminin devamı, hem de Avrupa tarzda istihdam edilmiş yeni bir teşkilattı. Bu teşkilat daha sonraki yıllarda Osmanlı Devleti’nin resmi istihbarat örgütü olarak Türk İstihbarat Tarihi içinde yerini almıştır.
Osmanlı İmparatorluğu, çeşitli ırk ve milletleri barındırmış, üç kıtaya üç asır boyunca hükmetmiş, duraklama ve gerileme devrinde yabancı ajanların ülkesde karışıklık çıkarması, devleti idare eden kişilerin yetersizlikleri, ülkeden toprak kayıplarına sebep olmuştur. Düşmanın faaliyetlerine engel olmak ve onları çökertmek amacıyla gizli bir teşkilata ihtiyaç duyulmuş ve Teşkilat-ı Mahsusa kurulmuştur.
Teşkilat-ı Mahsusa’nın Kurucusu Kimdir?
Teşkilatı-ı Mahsusa’yı 1. Dünya Savaşı’ından önce Harbiye Nazırı, daha sonra Başkumandan Vekili Enver Paşa kurmuştur.
Teşkilat-ı Mahsusa’nın Diğer İsimleri
Teşkilat-ı Mahsusa zaman zaman Umur-u Şarkiye, Fedai Zabıtan, Batı Trakya Geçici Hükümeti şeklinde adlandırılmıştır.
Örgütün ilk başkanı olan Hüsamettin (Ertürk) Bey Teşkilât-ı Mahsusa’nın kuruluş amacını şöyle tanımlar:
“Bu teşkilatın gayesi, bir taraftan bütün İslamları bir bayrak altında toplamak, bu suretle Panislamizme vasıl olmaktır. Diğer taraftan da Türk ırkını siyasi bir birlik içinde bulundurmak, bu bakımdan da Pantürkizmi hakikat sahasına sokmaktır. Enver Paşa’nın bir yandan Emiri Efendi’nin İttihat ve Terakki programındaki panislamizminden, diğer taraftan da Ziya Gökalp’in pantürkizminden ilham aldığı muhakkaktır.”